نقش ویژه خارجی‌ها در جوانگرایی/ ترس و فرهنگ چقدر مؤثر است؟
ترسی که بسیاری از مربیان داخلی بابت دو عامل دارند، به آنها اجازه نمیدهد که نقش خاصی در معرفی استعدادهای جوان به فوتبال ایران داشته باشند.
به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، دعوت پیتسو موسیمانه از تعدادی از بازیکنان تیم فوتبال امید استقلال به تیم بزرگسالان این باشگاه سبب شد آبی‌ها با گلزنی جوان 18 ساله خود پس از 35 روز بالاخره طعم پیروزی را بچشند و موقتاً به ساحل آرامش برسند.
این مربی 60 ساله مقابل مس رفسنجان به ابوالفضل زمانی، مجتبی هاشمی‌نسب و امیرعلی صادقی بازی داد. البته صادقی در سه فصل گذشته مجموعاً حدود 400 دقیقه به میدان رفته بود. با این حال، زمانی و هاشمی‌نسب برای اولین بار در همین فصل موفق شدند جایی برای خود در تیم رده بزرگسالان دست و پا کنند که حاصل اعتماد موسیمانه بود.
با وجود اینکه سرمربی استقلال پیش‌تر گفته بود که به‌خاطر کمبود بازیکن به نفرات جوان میدان داده است و باشگاه قطعاً در زمستان دنبال جذب ستاره‌های جدید خواهد بود، نمی‌توان توجه موسیمانه به بازیکنان جوان را نادیده گرفت، اتفاقی که پیش از وی به چشم نمی‌خورد و کادر فنی استقلال حتی به سامان تورانیانِ 22 ساله در پُست دفاع راست اطمینان نکرد تا او بار سفر به انزلی را ببندد.
قابل انکار نیست که مربیان خارجی لیگ برتر طی سال‌های اخیر، نسبت به سکانداران داخلی نیمکت‌ها توجه بیشتری به جوانگرایی نشان داده‌اند؛ حداقل در تیم‌های بزرگ. با توجه به اینکه مربیان خارجی به نام‌ها توجه نمی‌کنند و کیفیت را تنها معیار ارزیابی می‌دانند، اتفاقی که در سپاهان با میدان دادن ژوزه مورایس به محمد جواد حسین‌نژاد نیز شاهد بودیم.
حتی کارلوس کی‌روش که بداخلاقی او بر همگان عیان شد و بارها اظهارات توهین‌آمیزی علیه اهالی فوتبال مطرح کرده بود، جوانگرایی را به‌خوبی در تیم ملی پیاده کرد. وی در فاصله جام‌های جهانی 2014 و 2018 ترکیب تیم ملی را به شکل عمده تغییر داد و از تیم سال 2014 تنها شش بازیکن را به جام جهانی 2018 برد. این در شرایطی است که نمی‌توان تغییر ویژه‌ای در جام جهانی 2026 نسبت به تیم فعلی ایران یا تیم سال 2022 متصور بود.
البته شکی نیست که فوتبال ایران نسبت به دوران کی‌روش حالا ستارگان کمتری دارد. دعوت از نفراتی چون مهدی طارمی، سردار آزمون، سعید عزت‌اللهی، مرتضی پورعلی‌گنجی و مهدی ترابی کاری بود که هر مربی عاقلی انجام می‌داد. با این حال همانطور که مربی بداخلاق پرتغالی در اردوی منتهی به جام جهانی 2022 نیز 10 بازیکن رده جوانان را به اردوی تیم ملی دعوت کرد، هنوز هم می‌توان استعدادهای جوان بیشتری چون رضا غندی‌پور را در پیراهن تیم ملی تصور کرد.
نکته دیگر در جوانگرایی که به فرهنگ عمومی فوتبال ایران و بازیکنان فوتبال بازمی‌گردد، این است که بازیکنان مطرح تیم‌ها تصمیم سرمربی خارجی در استفاده از بازیکنان جوان به‌جای خود را می‌پذیرند و این تصمیم از سوی هواداران تیم‌ها نیز پذیرفته می‌شود. با این حال مربی ایرانی ممکن است با صحنه‌ای مواجه شود که تماشاگران نیز نام بازیکن باسابقه ولی نیمکت‌نشین را صدا می‌زنند و او برای محبوبیت میان هواداران هم که شده، دست به جوانگرایی نمی‌زند.
نتیجه‌گرایی باشگاه‌ها نیز حلقه‌ای است که نمی‌توان در زنجیره بی‌توجهی به جوانگرایی از آن گذشت. وقتی باشگاه فقط و فقط از سرمربی خود نتیجه می‌خواهد، مربی فوق هم حاضر نیست پای اشتباه جوانش بایستد و فرصت چندانی در اختیار او قرار بدهد. همه این عوامل دست به دست هم می‌دهد که میانگین سنی تیم ملی در بازی‌های کم‌اهمیت نیز کاهش خاصی نداشته باشد و ایران به دومین تیم مُسن جام ملت‌های آسیا 2023 تبدیل شود.
