از «حشمت‌خان» تا مربی آرامی که درگذشت/ کی‌روش در آستانه جاودانگی
تیم ملی فوتبال ایران در شش دوره حضورش در جامهای جهانی مختلف مربیان متفاوتی را روی نیمکت خود دیده است که «کی‌روش» پرتغالی در آستانه جاودانه شدن با ملی‌پوشان فوتبال کشورمان است.
به گزارش خبرنگار مهر، تیم ملی ایران ششمین حضور خود در رقابت‌های جام جهانی را کمتر از دو هفته دیگر در کشور قطر تجربه خواهد کرد. ملی‌پوشان فوتبال ایران در حالی برای تحقق رؤیای صعود از مرحله گروهی به قطر خواهند رفت که کارلوس کی روش همچون دو جام جهانی قبلی هدایت ملی‌پوشان را بر عهده خواهد داشت تا شاید این بار بتواند طلسم ۴۴ ساله را برای برگزاری حداقل چهار بازی در مهم‌ترین تورنمنت فوتبال ملی بشکند.
سرمربی مشهور تیم ملی ایران در سال‌های آخر مربیگری‌اش دوست دارد راهی را برود که همچون دوران هشت ساله ابتدایی حضورش در ایران مورد احترام اهالی فوتبال قرار بگیرد. اتفاقی مشابه آنچه برای برانکو ایوانکوویچ یا حشمت مهاجرانی رقم خورد.
نگاهی به اسامی سرمربیان تیم ملی ایران در ادوار گذشته و شرایطی که آنها پیدا کرده‌اند نشان از احترام مردم کشور به مربیانی دارد که شاید ملیت ایرانی نداشته‌اند اما تلاش‌هایشان همواره مورد احترام کارشناسان و طرفداران این رشته پر مخاطب ورزشی در ایران بوده است.
ورود با «حشمت خان»
نخستین حضور تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جام جهانی به سال ۱۹۷۸ میلادی باز می‌گردد. حشمت مهاجرانی با دیدگاه فنی متفاوت به عنوان یک مربی داخلی هدایت تیمی را عهده دار شد که در فوتبال آسیا پر آوازه شده بود. او توانست با اقتدار تیم ملی ایران را روانه تورنمنت مهم ملی فوتبال دنیا کند و پاداش این اتفاق ماندن او در جایگاه خود بود. از این رو مهاجرانی هدایت تیم ملی ایران را در رقابت‌های جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین برای دیدار با اسکاتلند، هلند و پرو بر عهده داشت که حاصل آن دو شکست مقابل هلند و پرو و یک تساوی مقابل اسکاتلند بود.
عملکرد درخشان مهاجرانی او را خیلی زود نزد اهالی فوتبال تبدیل به «حشمت خان» کرد تا اینگونه مورد عزت و احترام قرار بگیرد. او پس از انقلاب اسلامی ایران راهی امارات شد تا مربیگری در تیم‌هایی همچون الشباب، الوحده و الاهلی را تجربه کند. او همچنین مربیگری در تیم ملی امارات و عمان را نیز بر عهده گرفت اما هرگز نتوانست افتخاراتی که با ایران کسب کرد را تکرار کند.
او در آخرین کسوت مربیگری‌اش در سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ هدایت تیم جوانان امارات را بر عهده گرفت و توانست چند بازیکن مطرح را به فوتبال این کشور معرفی کند. خاطرات خوش اولین حضور فوتبال ایران در جام جهانی قطر سبب شد تا مهاجرانی همچنان به عنوان پیشکسوت این رشته در بین مردم ایران محترم شمرده شود.
۲۰ سال انتظار با میکس ایرانی - فرنگی!
تیم ملی ایران در سال ۱۹۹۸ در حالی مجوز حضور در جام جهانی فرانسه را گرفت که کار خود را با محمد مایلی کهن آغاز کرد اما اتفاقات حاشیه‌ای در آخرین بازی‌های مرحله نهایی انتخابی جام جهانی در قاره آسیا باعث شد تا مسئولان وقت فدراسیون تصمیم به برکناری مایلی کهن و انتخاب «والدیر وی را» بگیرند. مدت کوتاه حضور او در فوتبال ملی ایران با کسب موفقیت در دو دیدار رفت و برگشت مقابل استرالیا همراه بود تا موجب صعود تیم ملی ایران به رقابت‌های جام جهانی ۹۸ فرانسه شود، دورانی پر خاطره برای فوتبال دوستان ایرانی که نسل معروف فوتبالیست‌های آن زمان همچنان از آن بهره می‌برند.
وی را توانست تیم ملی ایران را به جام جهانی ببرد اما حسرت نشستن روی نیمکت تیم را بر دلش ماند تا «تومسیلاو ایویچ» جای او را بگیرد. او در دی ماه ۱۳۷۶ به ایران آمد و تا آستانهٔ جام جهانی ۱۹۹۸ سرمربی تیم ملی ایران بود؛ اما شکست سنگین و جنجالی ۱–۷ در مقابل آ. اس. رم باعث برکناری او از تیم ملی شد و جلال طالبی جایگزین او شد.
دومین حضور ایران با حضور مربی ایرانی روی نیمکت این تیم همراه بود اما بر هیچیک از اهالی فوتبال پوشیده نبود پیروزی مقابل آمریکا و بازی جسورانه در تقابل با آلمان و یوگسلاوی سابق به تأثیرات سرمربی صاحب سبک ربط مستقیم داشت.
نتایج تیم ملی ایران باعث شد تا جلال طالبی به حضورش روی نیمکت ایران ادامه دهد اما حضورش چندان تأثیر گذار نبود تا راهی کشور سوریه شود و پس از هدایت تیم ملی این کشور برای یک فصل هم هدایت طلیعه سوریه را عهده دار شود.
بزرگان به برانکو رسیدند
تیم ملی ایران در سال ۲۰۰۲ نتوانست با میروسلاو بلاژویچ به جام جهانی برسد اما دستیار او برانکو ایوانکوویچ پذیرفت تا هدایت ایران را عهده دار شود و این تیم را با ستاره‌هایی همچون علی دایی، جواد نکونام، مهدی مهدوی کیا و علی کریمی به جام جهانی آلمان در سال ۲۰۰۶ برساند.
تیم ملی ایران در این رقابت‌ها مقابل مکزیک و پرتغال شکست خورد تا حاشیه در رختکن تیم ملی به اوج خود برسد اما در نهایت توانست با تساوی مقابل آنگولا و توشه‌ای یک امتیازی از آلمان خارج شود.
برانکو در آن برهه زمانی با انتقادات بسیار زیادی روبرو شد اما هرچه از جام جهانی گذشت طرفدارانش قد علم کردند تا شاید همین موضوع باعث شود تا او پس از یک دهه به کشور بازگردد و این بار در قامت سرمربی پرسپولیس افتخار آفرینی کند. کارنامه قابل تقدیر برانکو با فوتبال ایران باعث شد تا او همواره جزو مربیان درجه یک آسیا قرار بگیرد. او که حالا سرمربیگری تیم ملی عمان را بر عهده دارد همچنان یکی از محبوبترین مربیان تاریخ فوتبال ایران محسوب می‌شود تا همیشه از او به عنوان گزینه آلترناتیو برای بازگشت به کشور یاد شود.
سه گانه با کی روش
دوران افول فوتبال ملی ایران پس از ۲۰۰۶ آغاز شد و تا اواخر ۲۰۱۱ ادامه داشت تا اینکه فدراسیون فوتبال ایران پس از مذاکرات فراوان توانست کارلوس کی روش را با رزومه ای قوی در رأس امور فنی خود قرار دهد. عملکرد درخشان و غیر قابل انکار کی روش در رشد و پرورش بازیکن در دوره هشت ساله اول حضورش باعث شد تا او با وجود یک امتیاز در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل همچنان روی نیمکت تیم ملی ایران بنشیند. او تیمش را در ۲۰۱۸ نیز آماده صعود کرد. ملی‌پوشان ایران بازی نخست مقابل مراکش را بردند اما شکست مقابل اسپانیا کار را به دیدار سوم کشاند تا بازی با پرتغال نیز با تساوی یک - یک به پایان برسد و رؤیای صعود تحقق نیابد.
حالا کی روش پس از صعود تیم ملی ایران به جام جهانی ۲۰۲۲ بار دیگر امور فنی را عهده دار شده است تا شاید بتواند رؤیای فوتبالدوستان ایران را تحقق ببخشد. کی روش که مخالفانی بابت رفتارهای تند خود در گذشته داشته است این روزها با آرامش و احترام نسبت به هر یک از ارکان فوتبال ملی برخورد می‌کند تا شاید همراه با نتایج احتمالی درخشان در قطر بتواند خودش را برای همیشه در ذهن ایرانی‌ها جاودان کند.
برنامه بازی‌های تیم ملی فوتبال ایران در گروه B جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به شرح زیر است:
* ایران - انگلیس؛ دوشنبه ۳۰ آبان؛ ساعت ۱۶:۳۰
* ایران - ولز؛ جمعه ۴ آذر؛ ساعت ۱۳:۳۰
* ایران - آمریکا؛ سه‌شنبه ۸ آذر؛ ساعت ۲۲:۳۰
