خبرگزاری مهر -گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.

در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.

امروز پنجشنبه چهارم دی ماه می‌توانید با شصت و ششمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.

چهره هفته؛ علی نصیریان

هر چند امسال کرونا، یلدای متفاوتی را برای خانواده‌ها، تلویزیون و مهمانان تلویزیونی رقم زد که شاید نتوان توقع شبی ایده‌آل را از تلویزیون داشت با این حال انتظار می‌رفت شبکه‌های مختلف سیما در آستانه این همه بحران‌های اقتصادی و پاندمی کرونا و مشکلاتی که مردم گریبانگیرشان شده‌اند شبی خاطره‌انگیز رقم بزند.

در میان شبکه‌های سیما اما تنها شبکه نسیم و شبکه سه بودند که تلاش بیشتری برای جلب نظر مخاطب از خود نشان دادند تا او را به گفتگو و شب‌نشینی با مهمانان دعوت کنند و باز در رقابت شبکه سه و نسیم می‌توان برنده این میدان را در انتخاب بهترین چهره این شب به «کتاب باز» اختصاص داد که با دعوت از علی نصیریان ساعتی هرچند کوتاه اما غنی را به گفتگو با وی گذراند.

علی نصیریان این سال‌ها کمتر در تلویزیون دیده شده است و به ویژه همزمان با شیوع کرونا هم کمتر در مراسم یا نشست و گفتگویی حتی برای تجلیل از خودش حضور داشته است. او بازیگر توانمند و مطرح تئاتر، تلویزیون و سینمای کشور است و در همین سال‌های اخیر هم در هر اثری چه تلویزیونی و چه سینمایی به ایفای نقش پرداخته، خوش درخشیده است. یگانه بازیگر از نسل دهه طلایی تئاتر و تله تئاتر که هنوز سواد و علم و دانایی‌اش می‌تواند منشا به‌روزترین نوشتارهای آموزنده و طرح کننده درس‌ها و بحث‌ها باشد.

حالا بازیگری که اندیشه‌اش کوله باری از علم و حافظه‌اش گنجینه‌ای از خاطرات جمعی نسل‌های پیش در آداب و رسوم زمانه و به ویژه آیین یلدایی است در شب یلدا مهمان «کتاب باز» شد و با سروش صحت در باب کتاب گفتگو کرد. گفتگوهایی که از اولین تجربه‌های اقتباس تا نمایشنامه‌ها، بده بستان های کتابی و… را در بر گرفت و حتی به آوازخوانی از حافظ رسید و حتی باعث شد حال خود نصیریان هم در این فضا دگرگون شود.

حضور نصیریان در این برنامه آنقدر به مذاق مخاطبان هم خوش آمد که روزنامه جام جم از او به عنوان «عالیجناب کتاب باز» یاد کرد و این حضور متفاوت را به فال نیک گرفت. خود نصیریان هم که در برنامه از عنوان «کتاب باز» خوشنود بود خود را همچنان کتاب باز معرفی کرد و حتی به طنازی گفت «خوب شد کفترباز نشدیم!» که احتمالاً اشاره‌ای تلویحی به نقشی داشت که به تازگی در فیلم «خورشید» به کارگردانی مجید مجیدی ایفا کرده است.

به این ترتیب «کتاب باز» به دور از هزینه‌های میلیاردی در چنین شب‌هایی برای پر کردن چند ساعت کنداکتور و نمایش‌های عجیب و غریب از دکورهای فاخر و گران قیمت یا افتادن در دام دعوت از مهمانانی که پز اولیه‌شان نبودن در تلویزیون است سراغ چهره‌های واقعی آیین یلدایی رفت و مخاطب را به شب نشینی با هنرمندی که فخر ایران و ایرانی است دعوت کرد و برنامه آنقدر به دل نصیریان نشست که گفت دوست دارد یک قسمت دیگر به این برنامه بیاید و از تئاتر گپ بزنند.

برنامه تلویزیونی «کتاب‌باز» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدرضا رضائیان و با اجرای سروش صحت این روزها بخش مهمی از مخاطبان عام و خاص را در حوزه کتاب به خود جذب کرده است و به برندی در برنامه‌های کتاب محور تلویزیون تبدیل شده است.

حاشیه هفته؛ جنجال‌های فوتبالی از عادل فردوسی پور تا سکانس جنجالی بمب‌گذاری

تلویزیون این هفته دومینویی از حواشی فوتبالی را یکی پس از دیگری سپری کرد و باعث شد اخبار فوتبالی در صدر حواشی تلویزیونی قرار بگیرد. شنبه ۲۹ آذر عادل فردوسی پور که خیلی وقت بود مخاطبانش صدای گزارشگری وی را نشنیده بودند به گزارشگری فینال لیگ قهرمانان آسیا پرداخت. گزارشی که البته نه از رسانه ملی که صفحه فارسی ای اف سی پخش شد و زمینه‌ساز شکل‌گیری یک دوقطبی در فضای رسانه‌ای و فوتبالی شد.

آمار بالای فالورهای صفحه اینستاگرام ای‌اف‌سی ابتدا به عنوان رقیبی برای تلویزیون مطرح شد و اینکه تلویزیون در برابر آن شکست خورده است. با این حال بعد از آن احمد خورشیدی مدیرعامل تلوبیون در گفتگویی اعلام کرد که حدود یک میلیون نفر به طور همزمان از تلوبیون و بیش از ۶ میلیون کاربر منحصر به فرد به تلوبیون مراجعه و دقایقی از بازی را تماشا کرده‌اند.

در ادامه این حواشی کوروش کمره‌ای مشاور مدیر شبکه سه در توئیتی از کم و کیف مذاکرات و پیشنهادهایی که در یک سال اخیر به عادل فردوسی پور ارائه شده است نوشت.

دیگر حاشیه جنجالی فوتبال اما به سریال «خانه امن» مربوط می‌شد که در صحنه‌ای از آن یک تروریست با پرچم باشگاه استقلال وارد استادیوم آزادی می‌شود. «خانه امن» یک سریال امنیتی است که این شب‌ها در قسمت‌های پایانی قرار دارد و بیش از یک ماه است که از شبکه یک پخش می‌شود. این سریال قصه‌هایی از داعش تا منافقین و حتی پرداختن به فسادهای سیاسی و اقتصادی را در برمی‌گیرد و برای پرداختن به همه این فضاها سعی کرده است فضاهایی واقعی با مابه ازایی این زمانی بچیند.

سکانس جنجالی این سریال در چند شب گذشته اما با اعتراض‌ها و انتقادات فراوان طرفداران استقلال مواجه و حتی باعث شد باشگاه استقلال بیانیه‌ای دهد که در بخشی از آن آمده بود: «روز گذشته سکانسی از سریال ((خانه امن)) از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش و در فضای مجازی دست به دست شد که علی رغم همه ارزش‌های بالای این سریال پرمحتوا، صحنه‌ای توهین آمیز را به نمایش گذاشت. صحنه نمایش داده شده به قدری منزجر کننده بود که از بیان آن خودداری می‌شود.

باشگاه استقلال ضمن اعتراض شدید به این خطای بزرگ، انتظار دارد رئیس محترم سازمان صداوسیما به این معضل که در برنامه‌های آن سازمان پر تکرار هم شده، ورود کرده و ضمن عذرخواهی از سرمایه‌های اصلی باشگاه یعنی هواداران شریف و فهیم، هرچه سریع‌تر نسبت به جبران آن اقدام کند.»

هرچند بعد از آن ابوالفضل صفری تهیه کننده سریال در متنی که برای رسانه‌ها ارسال شد اعلام کرد که همین صحنه برای هواداران پرسپولیس هم وجود دارد و اینگونه سعی کرد ماجرا را به شکلی عادلانه برای دو طرف به تصویر بکشد!

بعد از آن سکانس بازیگری که به عنوان هوادار پرسپولیس نیز تصویر شده بود به عنوان ویدئویی در تقابل با آن بخش استقلالی ماجرا وایرال شد تا به این ترتیب هر دو طرف هواداران استقلال و پرسپولیس به مساوات به جنجال‌های فوتبالی هفته کشیده شوند!

اتفاق ویژه؛ گفتگوی همه متولیان درباره یک مساله بلاتکلیف!

دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدای این هفته نشستی را برگزار کرد که در آن مهمترین افراد درگیر و مسئول درباره مساله وی او دی‌ها و پلتفرم‌های جدید به گفتگو پرداختند. این نشست که با عنوان کلی «الزامات سیاستگذاری در عصر همگرایی رسانه ها» مطرح شده بود به نقش رسانه‌های جدید که امروز با نام وی او دی‌ها و یو جی سی‌ها شناخته می‌شود پرداخت.

علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد فارابی، سعید رجبی فروتن معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، غلامرضا موسوی رئیس اتحادیه صنف تهیه کنندگان سینمای ایران و وحید فرهمند معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا در این نشست که به صورت مجازی برگزار شد حضور یافتند و هر یک به تناوب دغدغه‌ها و موضوعات سخن گفتند.

مدیرعامل بنیاد فارابی در این بحث به مدل‌های جهانی اشاره کرد که چگونه رسانه‌های جدید را مدیریت کرده‌اند.

رجبی فروتن نیز با اشاره به مصوبه‌ای در سال ۸۹ عنوان کرد که «در این سال‌ها در دعوای صدا و سیما و دولت شاه کلیدی وجود دارد و آن مرجع قانونی تعیین حدود و ثغور صوت و تصویر فراگیر است که طبق این مصوبه شورای عالی فضای مجازی تعیین شده است.»

فرهمند معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا نیز در سخنانی بیان کرد که «نظریه تفسیری شورای نگهبان تا حدودی تکلیف صوت و تصویر فراگیر را مشخص کرده است. البته ما اعتقاد به همگرایی داریم. همگرایی به این معنی است که وزارت ارشاد در بخشی از زنجیره تولید در فضای مجازی نقش مستقیم دارد، ساترا در بخش کوچکی در این فضا نقش دارد، وزارت ارتباطات نقش زیرساختی دارد و شورای عالی فضای مجازی هم سیاستگذار است. ما باید یک میز مشترک داشته باشیم.»

هرچند این نشست به مواضع رسمی یا داده‌های جدیدی منجر نشد با این حال در شرایطی که طرفین ماجرا در ارشاد و صداوسیما و همچنین تهیه کنندگان و سازندگان آثار هنوز راه حل درستی برای اتفاقات پیش رو ندارند تدارک چنین جلسات و گفتگوهایی می‌تواند به آسیب شناسی و نزدیک شدن ادراک و نظرها و در نهایت تصمیمات درست ختم شود.

نکته هفته؛ توئیتر مرجع رسمی صداوسیمایی‌ها!

این روزها بخش عمده اطلاعات مهم و داده‌های رسمی درباره اتفاقات صداوسیما و زیرمجموعه‌های آن به اطلاع رسانی‌های توئیتری ختم شده و توئیتر به مرجع رسمی اخبار این سازمان بدل شده است. آن هم برای مدیران صداوسیما که خودشان از بزرگترین تریبون رسانه‌ای برخوردارند اما حالا هر یک در صفحات شخصی خود اقدام به خبررسانی و افشای اتفاقات ویژه می‌کنند.

آخرین نمونه از این اتفاق به علی سعد سرپرست معاونت کاربران ساترا برمی‌گردد که درباره سریال «قورباغه» و مشکلات آن یا رایزنی و رفع این مشکلات از طریق توئیتر شخصی خود اقدام کرد.

وی پیش از این هم مسائل مختلف از جمله مجوز نگرفتن برنامه جدید فردوسی پور یا دیگر برنامه‌های مرتبط با ساترا را از طریق صفحه شخصی خود اعلام می‌کرد و در حالی که ساترا یک سازمان کلان در زیر مجموعه صداوسیماست اما مهمترین و اصلی‌ترین خبرهای خود را از طریق توئیتر منتشر می‌کند. هرچند که این نکته هم حائز اهمیت است که ساترا در چند مورد از همین خبرهای توئیتری اطلاع رسانی‌های بهنگام و به موقعی هم داشته است.

کوروش کمره‌ای مشاور مدیر شبکه سه سیما هم اخیراً مطلبی درباره عادل فردوسی پور و روند پیشنهاد گزارشگری به وی در صفحه توئیتر خود نوشت که به نکات مهمی هم اشاره کرده بود و در صدر بسیاری از رسانه‌ها قرار گرفت. او پیش از این نیز به چند مورد دیگر از جمله قرارداد فردوسی پور برای «فوتبال ۱۲۰» و یا دستمزد رشیدپور در شب یلدای سال گذشته پرداخته بود که اتفاقاً باعث شد به سرعت به برخی ابهامات نسبت به سوالات شکل گرفته درباره شبکه سه پاسخ دهد. قطعاً سرعت عمل در چنین واکنش‌هایی در جایی که باقی مسئولان امر در شبکه‌های سیما جز سکوت و طفره راهی نمی‌شناسند ستودنی و قابل تحسین است.

پیش از او نیز برخی از مدیران روابط عمومی صداوسیما از جمله حمید خواجه‌نژاد و محمدحسین رنجبران با مواردی مشابه به اطلاع رسانی در صفحات شخصی خود در توئیتر پرداخته‌اند.

هر چند توئیتر یک سرویس جهانی است که امروزه ارزش افزوده‌ای برای بسیاری از خبررسانی‌ها محسوب می‌شود و در بسیاری از موارد نحوه اطلاع رسانی مدیران مذکور توانسته است با سرعتی قابل تحسین به شایعات و سکوت‌های بی دلیل نسبت به یک رخداد پایان دهد اما هنوز برای صداوسیما و ده‌ها شبکه‌ها و تریبون و بخش‌های خبر و حتی مجموعه‌های روابط عمومی که در کل مجموعه صداوسیما فعالیت می‌کنند این پرسش، بی پاسخ می‌ماند که چرا خود این مجموعه‌ها بیشتر نادیده گرفته می‌شوند و اساساً نقش روابط عمومی در این مجموعه‌ها چیست؟ آیا قرار است در میانه شایعه و یا موضع‌گیری رسمی، جنسی از اطلاع‌رسانی نیمه رسمی و غیرقابل پایبندی به تبعات در آینده را شاهد باشیم؟

پیشنهاد ویژه؛ مستندی از دیدارهایی غیررسمی

یکی از برنامه‌های مستمر رهبر انقلاب که از سال‌های گذشته برقرار بوده، برگزاری جلسات گوناگون با طیف‌های مختلف علمی، اجتماعی، فرهنگی و هنری است. جلساتی که در فضایی متفاوت از دیدارهای رسمی برگزار شده و رهبر انقلاب پای صحبت‌ها و درددل‌های حاضران می‌نشینند که بخشی از این جلسات، از سال ۹۵ در قالب جلسات «پنج‌شنبه‌ای» برگزار شده است.

مؤسسه پژوهشی- فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)، روایتی از این دیدارها را در مجموعه مستند «غیر رسمی» تولید کرده که قسمت دوم این مجموعه با موضوع «مروری بر دیدارهای پنجشنبه‌ای» رهبر انقلاب و حاشیه‌های این جلسات آماده پخش شده است.

این قسمت از مجموعه مستند «غیر رسمی» پنجشنبه ۴ دی ساعت ۲۰ در مجموعه رسانه‌های KHAMENEI.IR و شبکه سوم سیما و همچنین جمعه ساعت ۲۱ از شبکه افق و شنبه ساعت ۲۰ از شبکه مستند سیما پخش خواهد شد.

قسمت اول این مستند که روایتی از دیدار راویان دفاع مقدس با رهبر انقلاب بود، چند ماه پیش و به مناسبت هفته دفاع مقدس منتشر شده بود.